28 EYLÜL DÜNYA KUDUZ GÜNÜ
İlk kuduz aşısını geliştiren Louis Pasteur’ün ölüm tarihi olan 28 Eylül, Dünya Sağlık Örgütü tarafından “Dünya Kuduz Günü” olarak belirlenmiştir ve kuduz hakkında farkındalığı arttırmak amacıyla 2007 yılından bu yana bu isimle anılmaktadır. Tarihin en eski hastalıklarından biri olan kuduz, koruyucu önlemler alınmadığında ölümle sonuçlanan ciddi bir hastalıktır.
Kuduz, hayvanlardan insanlara bulaşan bir hastalıktır. Kuduz, özellikle memeli hayvanlar başta olmak üzere neredeyse hayvan türlerinin çoğunda görülür ve insanlara da bulaşır. Tilki, kurt ve çakal gibi yabani memeliler ile köpek, kedi, inek, koyun, keçi ve eşek gibi evcil memeli hayvanlarda görülmektedir. Kuduzun başlıca bulaşma yolu enfekte (virüsü taşıyan) hayvanların ısırmasıdır. Ayrıca, bütünlüğü bozulmuş deri veya mukozalardan da enfekte olmuş hayvanın salyası ile de bulaşabilir. Kuduz olan hayvanın huyunda veya hareketlerinde değişimler, korkaklık, sinirlilik ve saldırganlık görülebilir. Genellikle şiddetli ısırma isteği bulunur. Vücudunda felçler, yutkunma güçlüğü, salya akması ve kasılmalar görülebilir. Bu belirtileri gösteren hayvanlardan uzak durulmalı ve en kısa sürede İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlüklerine haber verilmelidir.
Herhangi bir kuduz riskli temas sonrasında; en önemli adım yara bakımıdır. İyi bir yara bakımı, kuduz virüsü geçişini azaltmadaki en etkili yöntemdir. Mümkün olan en kısa sürede yapılmalıdır. Tüm yaralanmalarda yara yeri derhal bol akarsu (basınçlı su veya hortum ucunun sıkılarak mümkün olduğu kadar jet akımın sağlanması şeklinde) ve sabunla iyice yıkanmalı ve sağlık kuruluşuna müracaat edilmelidir.
Hekim tarafından kuduz aşısı yapılması uygun görüldüğünde aşıların zamanında ve eksiksiz olarak yaptırılması konusunda dikkatli olunmalıdır. Aşı programına başlanması durumunda hekim tarafından belirlenen takvime uyularak kuduz aşıları gününde yaptırılmalıdır. İlk aşı dozunun yapıldığı gün verilen Aşı Takip Kartı bir sonraki aşı günlerinde mutlaka getirilmelidir.
Unutmayalım kuduz, hastalığının belirtileri ortaya çıktıktan sonra tedavisi mümkün olmadığından ve ölümle sonuçlandığından kuduz şüpheli temas durumunda özellikle yara bakımı ile gerekli durumlarda kuduz aşısı ve kuduz antiserumu uygulamaları hayat kurtarıcıdır.
İlimizde Kuduz Aşı Uygulama Merkezleri oluşturulmuştur. İlimizdeki Kuduz Aşı Uygulama Merkezleri ile ilgili güncel bilgilere İl Sağlık Müdürlüğü internet sayfasından ulaşılabilir.