Ülkemizde bilgisizlik, yanlış kullanım ve ihmal yüzünden; soba, şofben, baca zehirlenmeleri hemen her yıl, kış aylarında özellikle alçak basınçlı havalarda tehlikeli boyutlara ulaşmaktadır. Güneybatıdan esen bir rüzgâr olan “lodos” nedeniyle her yıl yüzlerce vatandaşımız hayatını kaybetmekte, bir o kadarı da sakat kalmaktadır. Oysa alınacak tedbirlerle oluşacak kötü sonuçlar önlenebilir.
Renksiz, tatsız, kokusuz, yanıcı zehirli bir gaz olan karbonmonoksit; vücuda, solunum yolu ile girer ve doğrudan kana geçerek oksijen alımını engelleyerek zehirlenme ve ölüme neden olur. Havagazı, kömür vb. ısıtma amacıyla kullanılan her tür soba ve ocakta yanma sırasında oluşan karbonmonoksit, sıklıkla; kapalı ortamlarda açık ocaklar, bacası çekmeyen soba, şofben, bacasız gaz sobalarında yakıtın iyi yanmaması nedeni ile zehirlenmelere yol açar. Baş ağrısı, halsizlik, bulantı, nefes darlığı, baş dönmesi, bilinç kaybı gibi belirtiler gösteren karbonmonoksit zehirlenmelerinde kısa süre içerisinde tıbbi müdahale yapılmazsa, zehirlenmeler ölümle sonuçlanabilir.
Acil sağlık sorunlarında ve yangın hallerinde 112 no'lu telefon aranmalıdır.
Doğalgaz Şebekesi ile ilgili ortaya çıkabilecek sorunlarda 187 no'lu telefon aranmalıdır.
Soba ve Bacalarla İlgili Uyulması Gereken Kurallar :
- Standartlara uygun, kalite belgelerine sahip soba ve boruların kullanılması,
- Standartlara uygun yakıtların kullanılması,
- Sobaların aşırı doldurulmasından sakınılması,
- Sobalarda yakıtın üstten yanmasının sağlanması,
- Yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmaması,
- Lodoslu havalarda sobaların yakılmaması,
- Soba borularının birbiriyle birleştirilmesinde hava ve baca gazı sızdırmazlığı sağlanması,
- Sobanın bulunduğu yerin sürekli havalandırılması,
- Alınan cihazın kalite belgesi ve garantilerine dikkat edilmeli,
- Şofben mutlaka bacaya bağlanmalı, baca bağlantısı olmayan (bina aydınlığına v.b. bağlı) şofben asla çalıştırılmamalı,
- Şofbenin monte edileceği mekân yeterli büyüklükte olmalı, şofben mümkünse banyo yerine balkona veya başka bir havadar mekâna takılmalı, şofbenin montajı mutlaka yetkili servis tarafından yapılmalı,
- Şofben zehirlenmeleri genellikle gaz kaçaklarından değil, yeterli havalandırma yapılmayan yerlerde yetersiz hava ve yetersiz yanma sonucunda oksijen oranının düşmesi ve karbonmonoksit oranının yükselmesiyle gerçekleştiği için şofbenin kullanıldığı yere sürekli temiz hava girmesi sağlanmalı,
- Bacalar yatak odalarından, merdiven sahanlığından, bina girişlerinden, havalandırma boşluklarından, çatı arasından, banyo ve tuvaletten geçirilmemeli,
- Konutlarda gaz kaçaklarına karşı uygun yerde detektör bulundurulmalı,
- Şofbende gaz kaçağı hissedildiğinde: Öncelikle gaz vanası ve tüp dedantörü kapatılmalı, elektrik düğmeleri açılmamalı açıksa hemen kapatılmalı, kibrit - çakmak gibi alev ve kıvılcım
